۱۴۰۱
سنگ، سیمان، مو، برنج، مفرغ، چوب، فولاد
Stone, cement, human hair, brass, bronze, wood, steel
تاریخ این یادمان و مزار از بلوکی سیمانی آغاز می‌شود که بر مزار ژینا (مهسا) امینی گذاشتند. روی آن به کُردی نوشته‌اند: ژینا گیان، تو نامری، ناوت ئه‌بێته ڕه‌مز. ژینا جان، تو نمی‌میری، نامت نمادی خواهد شد. و چنین هم شد. در این یادمانْ همان بلوک سرسری سیمانی را نگاه داشته‌ایم با همان متن، اما با حروف مفرغی زنگاربسته. این بلوک سیمانی پایه‌ی یادمان شده است. بر پایهْ سنگی ناتمام و در حال شدن ایستاده است، اما در حال فروافتادن بر زمین. صدها بافه‌ی مو – به تعداد کشته‌شدگان این انقلاب – ریسمان‌هایی ساخته‌اند. ریسمان‌ها‌ی گیسوان از یک‌سر به سنگ در حال سقوط دوخته شده‌اند و از سر دیگر به داس‌هایی فرورفته در زمین گره خورده‌اند. بر بالای سنگ پیاله‌ای حفر شده است که آب باران را در خود جمع می‌کند تا پرندگان از آن بنوشند. بر سطح صاف سنگ شعار زن زندگی آزادی با برنج صیقلی به چند زبان از زبان‌های ایران آمده است. برابر پایه، سنگی شیب‌دار است، دورتادور تیشه خورده و رویش صیقلی. بر روی صیقلی سنگ گوشی‌ست ساخته از مفرغ ــ می‌دانیم که افشای این جنایت نخست از گوش خون‌آلود ژینا آغاز شد. کسانی که به دیدار این یادمان می‌آیند می‌توانند بر این سنگِ سردِ شیب‌دار دراز بکشند، گوششان را بر گوش مفرغی ژینا بگذارند و روایت‌هایی از این انقلاب را بشنوند: شعارها، آوازها، موسیقی‌ها، زندگی‌نامه‌ی کشته‌شدگان. دورتادور این یادمان سنگفرش است. بر هر سنگ با فواصلی نام کشته‌شدگانْ و محل قتلشان، ساخته از فلز برنج و به خط شکسته، آمده است. تا امروز ۱۵۶ نام را ساخته‌ایم. فواصل این نام‌ها به گونه‌ای‌ست که هنگام قدم زدن زیر پا نروند و صندلی چرخدار نیز بتواند از میان آن‌ها بگذرد. بزرگی این فضا بسته به خشونت حکومت جمهوری اسلامی‌ست. امید داریم فضای این یادمان بزرگ‌تر از این که هست نشود
The history of this memorial and this tomb began when a cement block was placed on the grave of Jina (Mahsa) Amini. Jina was a 22-year-old woman who was killed by the so-called “morality police” for allegedly not complying with the Iranian regime’s hijab regulations. Her death gave birth to nation-wide protests and what we know today as the “Women, Life, Freedom” revolution.
On the cement block one can read in Kurdish: “Dear Jina, you will not die, your name will become a symbol”. And it has.
For this memorial, we kept the same cement block and the epitaph has been reproduced in rusty bronze. The cement block is the base. The memorial is standing unfinished on its stone base: in the process of becoming and at the same time falling.
Hundreds of braids of hair – one for every victim of this revolution – are turned into ropes. These hair-ropes are sewn to the falling stone at one end. At the other end they are attached to sickles with their handles planted into the ground. A small basin is carved into the top of the stone to hold rainwater for birds. On the smooth side of the stone, the slogan “Women, Life, Freedom” is written in polished brass in several languages spoken in Iran. Facing the base there is a sloping stone, chiselled on sides and polished on the surface. A bronze ear is installed on the polished surface of the stone— the uncovering of what had befallen Jina, while in police custody, is known to have started with her bloody ear.
Those who come to this memorial can lie on this cold sloping stone, put their ear to Jina’s bronze ear, and listen to the narratives of this revolution: slogans, songs, music, and biographies of the victims. Around the memorial is paved with stones. On some of the stones, names of the victims and where they were killed are inscribed in brass and in shikasta Persian script. They are spaced so that people can walk without treading on them and wheelchairs also can pass through. The expanse of the area will depend on the brutality of the Islamic Republic. We hope that the space dedicated to this memorial need not extend beyond what it is today.
Mémorial de Jina (Mahsa) Amini et les victimes de la révolution Femme, Vie, Liberté en Iran
Pierre, ciment, cheveux, laiton, bronze, bois, acier
L’histoire de ce mémorial et de cette tombe a commencé par le dépôt d’un bloc de coffrage sur la tombe de Jina (Mahsa) Amini, sur lequel on peut lire en kurde : Chère Jina, tu ne mourras pas, ton nom sera un symbole. Et c’est ce qui s’est passé. Pour ce mémorial, nous avons utilisé le même bloc et le même épitaphe, reproduit avec du bronze oxydé. Le bloc de ciment en est le socle. Le mémorial est une pierre inachevée, à la fois en train de devenir et en train de tomber. Les cordes ont été construites des centaines de chevelures, représentant le nombre de ceux et celles tombés pour cette révolution. Ces cordes-chevelure sont cousues à la pierre tombante d’un bout, et de l’autre bout, elles sont attachées à des faucilles qu’on a enfoncées dans le sol. Une buvette a été creusée au sommet de la pierre, retenant l’eau de pluie pour les oiseaux. Sur la surface lisse de la pierre, le slogan « Femme, Vie, Liberté » est écrit dans plusieurs langues pratiquées en Iran. L’écriture est conçue avec des laitons polis. Face au socle, nous avons installé une pierre en pente, taillée au ciseau, dont la surface est polie. Sur laquelle se trouve une oreille fabriquée du bronze — on sait que l’oreille ensanglantée de Jina a été le premier indice dévoilant l’ampleur du crime. Ceux qui se rendent sur place peuvent s’allonger sur cette pierre en pente, et prêter l’oreille à l’oreille du bronze de Jina, et écouter les récits de cette révolution : poèmes, chants, musiques, et biographies des victimes. Les pavés entourent le mémorial. Sur certains, sont inscrits en laiton, le nom des victimes et le lieu où elles ont été tuées. Nous y avons inscrit le nom de 156 personnes jusqu’à aujourd’hui. Ils sont distingués de sorte qu’ils ne soient pas piétinés, et que le fauteuil roulant puisse les traverser. La taille de cet espace dépend entièrement de la violence que la République islamique exercera envers le peuple d’Iran. Nous espérons que l’espace dédié à ce mémorial ne s’élargira pas plus que ce qu’il l’est aujourd’hui.